بررسی نیازهای زیست اقلیمی آویش دنایی (Thymus daenensis Celak) در استان اصفهان

آویشن یکی از مهم­ترین گیاهان دارویی است که تعدادی از گونه‏های آن بومی ایران هستند. با توجه به لزوم حفظ و گسترش آویشن، نیازهای اقلیم رویشی این گیاه مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور 52 پارامتر اقلیمی مؤثر بر رویش آویشن در 30 ایستگاه هواشناسی استان اصفهان و استان­های همجوار مورد استفاده قرار گرفت. برای تعیین مهم­ترین عوامل مؤثر بر رویش آویشن از تحلیل عاملی به روش تجزیۀ مؤلفه­های اصلی با دوران واریماکس استفاده شد. تعیین مناطق اقلیم ­رویشی گیاه آویشن با استفاده از تکنیک سلسله مراتبی، پنج ناحیۀ اقلیمی را تشخیص داد که با توجه به پارامترهای اقلیمی مؤثر، به نام­های، ناحیۀ پر بارش و سرد، نیمه­خشک ­و سرد، خشک و بادی، خشک و ابری و خشک و گرم نام­گذاری گردید. عامل دمای سرمایش با میانگین امتیاز 55/2 بیشترین تأثیر مثبت و عامل باد با میانگین 28/0- با بالاترین امتیاز منفی در پراکنش گونۀ آویشن دنایی در مناطق دارای گونه داشته است. عامل بارش با میانگین امتیاز 8/0 در رتبۀ دوم امتیاز در مناطق واجد گونه دارا می­باشد. در مجموع عوامل دمای سرمایشی و بارش مهم­ترین عامل در رشد و پراکنش این گونه می­باشد که در ناحیۀ اقلیمی پربارش و سرد و نیمه­خشک سرد دارای اثر مثبت می­باشد.